teren rajdu 2012

 

 

(12)Góry Stołowe   ÙSzczeliniec Wielki

(13)Góry  Bystrzyckie ÙJagodna

(14)Orlickie hory   ÙVelka Destna

Zapraszamy na wspólne wędrówki po sudeckich szczytach pasm: Gór Stołowych, Gór Bystrzyckich i Gór Orlickich, w których wejdziemy na trzy szczyty wymagane do tej odznaki (patrz załączona mapka).

To piąty nasz rajd zorganizowany z myślą o wspólnym zdobywaniu kolejnych szczytów „Korony Sudetów” w wersji zimowej-narciarskiej; tym razem będą to :

 

Szczeliniec Wielki   (919 m n.p.m.) - najwyższy szczyt Gór Stołowych.
Wraz z Małym Szczelińcem (896 m) wznosi się 150 m nad Karłowem tworząc szeroki, płaski masyw z licznymi wąskimi szczelinami i głębokimi wąwozami (do 18 m). Najwyższym punktem Szczelińca jest skała zwana Fotelem Pradziada, na którą wchodzi się po metalowych schodkach. Szczyt należy do Korony Gór Polskich. Szczytowe partie obejmują rezerwat krajobrazowy o pow. 50 ha. W roku 1788 Prusacy rozpoczęli budowę trzech fortów na zach. od Kłodzka: 2 w Górach Bystrzyckich (Fort Wilhelma i pod Kamienną Górą ) oraz fortu nad Lisią Przełęczą, na górze Ptak. (tzw. fort Karola). Robotami kierował tu major artylerii, zaś za ordynansa znającego okolicę służył mu 17-letni wówczas mieszkaniec Karłowa Franz Pabel. Major zwrócił uwagę na skalne bastiony Szczelińca, chcąc i ten szczyt zamienić w twierdzę. Jego minerzy rozsadzili kilka zbyt ciasnych przejść, a nad przepaściami przerzucili pierwsze mosty. Chodziło o umożliwienie "wizji lokalnej" dla przełożonych majora ; wkrótce na Szczeliniec przybywają ważne osobistości. Wszyscy są oprowadzani przez F. Pabla. Szczęśliwie myśl o budowie kolejnego fortu porzucono, zwrócono zaś uwagę na walory romantyczne miejsca, które i tak po wizycie tak znanych osób musiało uzyskać rozgłos. Franciszek Pabel – sołtys Karłowa i właściciel gospody otrzymuje oficjalnie swą urzędową nominację na mianowanego królewskiego przewodnika i kasjera Szczelińca Wielkiego. Jest to pierwsza urzędowa nominacja na przewodnika górskiego w Europie. Działalność przewodnicką uprawiał aż przez 71 lat!  Aż do późnej starości chodził on 3, a nieraz i 4 razy dziennie na Szczeliniec z przybyszami. W 1814 z jego inicjatywy zbudowano pierwsze drewniane schody (po kapitalnym remoncie w roku 2001 oddano je po wieloletniej przerwie znów turystom - tędy obecnie opuszcza się Szczeliniec Wielki). W 2011 roku ukończono kolejną renowację tras na Szczeliniec.
W 1815 stanął pierwszy letni schron dla turystów, a w 1845 powstało schronisko  "Na Szczelińcu" nazywane też  "szwajcarką".  Po śmierci F. Pabla po Szczelińcu oprowadzali jego syn i wnuk. Po nich przewodnictwem zajęła się rodzina Stieblerów, która aż do końca lat 60. XX w. posiadała w Karłowie gospodę.
Franciszek Pabel został upamiętniony tablicą przed schroniskiem na Szczelińcu (na lewo od tarasu ), a od kilku lat, w Karłowie jest organizowany bieg narciarski jego imienia.

Jagodna  (977 n.p.m) – to najwyższy szczyt Gór Bystrzyckich.

Na Jagodną wchodzi się łagodnie - ze schroniska Jagodna na przełęczy Spalona  jest może godzina drogi niebieskim szlakiem. Sam wierzchołek nie wywyższa się zbytnio. Nie jest to zatem wzniesienie wielce ekscytujące, ale - nieuczęszczane przez turystów - ma specyficzną, trochę melancholijną atmosferę. Na początku XX wieku miejscowy oddział GGV (towarzystwo turystyczne) zbudował na szczycie Jagodnej 17-metrową wieżę  widokową; dziś nie ma tam już po niej śladu, choć jast wybudowana niewysoka ambona. Ze schroniska prowadzone są trasy narciarskie, przecierane ratrakiem i oznakowane nowymi tabliczkami. 
Od XIV wieku w okolicach dzisiejszej Spalonej wydobywano rudę żelaza. W roku 1473 po okresie długiej suszy wybuchł olbrzymi pożar, który przez sześć tygodni trawił lasy Gór Bystrzyckich. Prawdopodobnie po tym wydarzeniu użyto po raz pierwszy nazwy Spalona na określenie terenu, gdzie znajduje się obecnie wieś. W wieku XVI i XVII znajdowała się tutaj leśna huta szkła. W roku 1864 zbudowano nową drogę z Mostowic, a na na przełęczy powstała gospoda Hartmanna, przekształcona  w 1927 w schronisko, także siłami GGV. Dodatkową atrakcją stała się, zbudowana w roku 1938, Autostrada Sudecka. Już kiedyś planowaliśmy wejście na Jagodną - może  na tym rajdzie uda się nam zobaczyć szczyt góry skąpany w śniegu i słońcu?

 Velká Deštná  ( 1115 m n.p.m) znajduje się na terytorium Czech, w odległości kilkuset metrów od granicy z Polską.
Na płaskim i odsłoniętym wierzchołku stoi tablica i słupek z turystycznymi  szlakami, które wiodą do "narciarskiej autostrady" jaką wyznacza czerwony szlak z Masarykowej Chaty, zbudowanej w latach 1924–25 przez Klub Czeskich Turystów.  Najwyższym szczytem strony polskiej, jest nieodległa Orlica (1084 m.n.p.m.). 
W latach 1936-38 na całej długości granicznego grzbietu Gór Orlickich wybudowano linię umocnień mających bronić czeskiej granicy od strony spodziewanego ataku niemieckiego. Pozostałością są rozmaite budowle obronne: od niedużych bunkrów, tzw. řopików, ukrytych w lesie, po ogromne kompleksy tzw. twierdz artyleryjskich (Dobrošov, Haníčka, Bouda),  których dziś dogląda już tylko duch Gór Orlickich Rampušák.
Klimat Gór Orlickich nie raz już uratował nas od klęski braku śniegu w Sudetach -  oby i w tym rajdzie dopisał nam śnieg i to nie tylko na tym szczycie.

 

opracowano na podstawie materiałów z różnych ogólnie dostępnych stron internetowych